Het geluid van de Heilige Geest

"De wind blaast waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid; maar gij weet niet vanwaar hij komt en waar hij heengaat; alzo is een iegelijk, die uit de Geest geboren is."
Joh. 3:8

De Heere Jezus spreekt met Nicodemus over de wedergeboorte, die onmisbaar is om het Koninkrijk Gods te beërven. Die wedergeboorte is niet een verbetering van de mens, maar een vernieuwing. Zij is de inplanting van een nieuw leven door de Heilige Geest. En de wijze waarop de Heilige Geest dat doet, komt overeen met de werking van de wind. Die werking is even onberekenbaar als de wind. De wind blaast toch waarheen hij wil! Zeker, hij staat onder God. Hij doet de wind opsteken, maar wij, mensen, kunnen de wind niet gebieden. Hij is van niemand afhankelijk. Hij kiest zijn eigen weg.
Zo is het nu ook met de Heilige Geest. Niemand kan Hem bevelen. Wel wordt Hij gezonden door de Vader en de Zoon. Hij verheerlijkt Christus naar het welbehagen des Vaders in de harten van dode zondaren. Maar niemand kan de personen aanwijzen die Hij zal aangrijpen en de tijd waarop Hij ze zal aangrijpen. Hij komt vrijmachtig en soeverein tot de zondaar en Hij herschept hem indien en wanneer Hij het wil. En dan gaat Hij vaak voorbij degenen voor wie wij hoop hebben en Hij wendt Zich tot degenen die wij afgeschreven hebben.
Al is het dat Hij van mensendienst gebruik maakt, toch is Hij van de preek en van de prediker niet afhankelijk! Een 'goede' preek slaat Hij vaak met vruchteloosheid en een minder 'goede' gebruikt Hij tot bekering. En dat, opdat geen vlees zou roemen voor God! Die vrijmacht wordt door Gods kerk bewonderd. In soeverein welbehagen immers maakt de Heilige Geest onderscheid waar geen onderscheid was. Hier wordt alle stof tot roemen, aan 's mensen zijde, bij de wortel afgesneden. Het is alles onverdiende zaligheid. Anderzijds mag die vrijmachtige bediening van de Geest de mens niet zorgeloos maken! De Heere wil Zijn genade en Geest alleen aan degenen geven die Hem met hartelijk zuchten, zonder ophouden, daarom bidden en daarvoor danken. Hoe nodig is het dan ook om naarstig en biddend op te gaan naar Gods Huis, want dat is de plaats waar de Heere door Zijn Geest werken wil. Daar wil de wind des Geestes blazen. De Heilige Geest is in Zijn werking ook even onnaspeurlijk als de wind, want, zo zegt Christus, gij weet niet vanwaar hij komt, noch waar hij heengaat! Wij weten heel wat van de wind af. Wij kennen zijn geweldige kracht, terwijl de windwijzer de windrichting aangeeft. Maar waar die wind precies is opgestoken en waar hij zal gaan liggen, dat weet niemand. Zo is ook de werking van de Heilige Geest een verborgene. Als de Heilige Geest een mens vernieuwt, kan zo iemand dan de juiste tijd noemen waarop dat gebeurde? Kan hij een duidelijk verslag geven over hoe dat nieuwe leven in hem werd gewerkt? Immers nee! Niet dat er een onbewuste wedergeboorte zou zijn, zoals dr. Kuyper leerde, alsof men van de werking van de Heilige Geest in zich niets zou bespeuren. Degenen die voorgeven bekeerd te zijn, doch daar niets van kunnen vertellen, mogen wel toezien! Zou het werk van de Heilige Geest onopgemerkt kunnen blijven? Toch moet men voorzichtig zijn met het vaststellen van het moment waarop de Heilige Geest een mens begint te bearbeiden. Een van onze oudvaders zegt: als men dat moment stelt in de eerste overtuiging van zonde, dan is men wellicht te vroeg, maar stelt men het in de eerste ervaring van Gods liefde, dan is men te laat!
En kunnen wij het juiste moment niet noemen, de wijze waarop Hij wederbaart, is geheel voor ons verborgen. Sommigen worden krachtdadig omgezet, veelal na een zondig leven, zoals de stokbewaarder. Anderen worden lieflijk getrokken vanaf hun jeugd, zoals een Timótheus. Ja, de werking van die Geest is zo verschillend. De één leeft jaren in bekommering, soms tot zijn dood toe, en de ander mag in korte tijd tot volle ruimte komen. Sommigen kennen hevige ontroeringen, bij anderen is er het suizen van een zachte stilte. Laten wij toch niet als de methodisten het werk van de Heilige Geest in een schema vastleggen!
Maar al is Zijn werking onnaspeurlijk, Zijn aanwezigheid is even waarneembaar als de wind! De wind verraadt zijn aanwezigheid door het geluid, dat hij veroorzaakt. Zo maakt ook de Heilige Geest Zijn aanwezigheid merkbaar! Is het niet het geluid van de Heilige Geest als de overtuigde zondaar kermt: 'o, wee mij, dat ik zo gezondigd heb?' En als gezucht wordt: 'Is er nog een weg om de welverdiende straf te ontgaan en wederom tot genade te komen?' Is dat dan niet het geluid van de Heilige Geest? En als Hij het oog opent voor Hem, Die de grote inhoud van het Evangelie is, zodat uitgeroepen wordt: al wat aan Hem is, is gans begeerlijk! Is dat dan niet het geluid van de Heilige Geest?
Als de Heere doet opwassen in de genade en kennis van Christus, zodat ingeleefd wordt, dat er buiten Jezus geen leven is en derhalve gezucht wordt: 'Geef mij Jezus of ik sterf’, dan is dat het geluid van de Heilige Geest. En zal het wel met ons zijn, dan zullen wij dat geluid moeten kennen, want zo is het met een iegelijk, die uit de Geest geboren is.

Ds. J. van Haaren